مسوولان در نهادهای ناظر انتخاباتی ضمن ابراز نگرانی از سیاسی شدن روند بازشماری آرا میگویند که از موضعگیریهای قانونی و بربنیاد کارشیوههای انتخاباتیِ تکتهای انتخاباتی حمایت میکنند.
آنان در گفتوگو با روزنامۀ ماندگار میگویند که تصمیم اخیر برخی از کمیشنران کمیسیون انتخابات مبنی بر شمردن شدن آرای بیبایومتریک خلاف قانون و کارشیوههای انتخاباتی است.
در عین حال، داکتر عبدالله عبدالله، نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری و رییس اجرایی حکومت وحدت ملی از کمیسیون انتخابات خواست تا روند بازشماری آرا متوقف سازد و تاکید کرد که اگر کمیسیون بازشماری آرا را در غیاب ناظران تیم ثبات و همگرایی انجام دهد، مشروعیت ندارد و این دستۀ انتخاباتی اقدام جدی علیه آنان انجام خواهند داد.
سناتوران نیز در نشست دیروز این مجلس با انتقاد از عملکرد کمیسیون انتخابات و روند شمارش آرا گفتنه اند که شمارش آرا مبدل به «بازیچه» شده است.
کمیسیون انتخابات می‌گوید که رأی‌های بدون بایومتریک باطل، اما باید به صندوق‌های مراجعه شود، اما تکت‌های انتخاباتی می‌گویند که پیش از اعلام سقف رأی، رفتن و بازشماری رأی‌های بدون بایومتریک، زمینه تقلب را فراهم می‌کند.
حبیب‌الله شینواری، رییس برنامه‌های نهاد انتخابات و شفافیت با اشاره به چالشی شدن روند بازشماری آرای بدون بایومتریک به روزنامۀ ماندگار می‌گوید: بازشماری آرا از صلاحیت‌های قانونی کمیسیون انتخابات است، اما به نگرانی‌ها‌ باید پاسخ داده شود.
آقای شینواری گفت که هر عمل و ایجاد کارشیوه کمیسیون انتخابات باید به اساس قانون انتخابات باشد. اما تصمیم کمیسیون انتخابات مبنی بر بازشماری آرا برای نهادهای ناظر انتخاباتی روشن نیست که آیا به اساس قانون انتخابات ایجاد شده یا خیر و کمیسیون انتخابات به خواسته‌های قانونی تکت‌های انتخاباتی پاسخ داشته باشد.
آقای شینواری می‌گوید که ما از خواست‌‎های قانونی تکت‌های انتخاباتی حمایت می‌کند و باید برای این خواست‌ها رسیده‌گی شود، کمیسیون انتخابات نباید یکه‌تاز عمل کند در صورتی که ناظران تکت‌های انتخاباتی به‌ویژه تکت‌های انتخاباتی پیشتاز حضور نداشت باشند، باز شماری آرا معنا ندارد.
او کمیسیون انتخابات در اعمال وظیفه‌ و رسیده‌گی به خواست‌ها تکت‌های انتخاباتی ضعیف می‌داند و می‌گوید: کمیسیون انتخابات برای رسیده‌گی به چالش‌های ایجاد شده ضعیف عمل کرده است و همچنان، کمیسیون شکایات انتخابات باید در رابطه به شفافیت انتخابات دست به عمل شود.
رییس برنامه‌های نهاد انتخابات و شفافیت، می‌گوید: وضعیت ناهنجار است، یک تکت‌ انتخاباتی از یک تربیون اعلام پیروزی می‌کند و تکت دیگر از تربیون دیگر، اما ۸۰ درصد این ناهنجاری و ملامتی به دوش کمیسیون انتخابات است که خاموشی اختیار کرده است.
او می‌گوید که کمیسیون انتخابات یک طرفه عمل می‌کند که برای ما (نهادهای ناظر) قابل پذیرش نیست و باید قناعت شرکای انتخاباتی را فراهم کند و به نگرانی‌ها پاسخ دهد.
همچنان، مجلس سنای کشور با واکنش در رابطه به چالش‌های اخیر در کمیسیون انتخابات می‌گویند که اعلام نتیجۀ انتخابات به یک بازیچه تبدیل شده است.
فضل‌هادی مسلم‌یار رییس مجلس سنا در نشست دیروز مجلس سنا با اشاره به چالشی شدن روند باز شما ری آرای گفت که به نظر من روند اعلام نتایج ابتدایی مثل یک بازیچه شده است؛ زیرا دو میلیون رای در انتخابات استعمال شده ولی دو ماه است که نتایج آن اعلام نمی‌شود.
آقای مسلم‌یار با اشاره به این که کمیسیون انتخابات دوبار لایحه خود را نقض کرده تاکید کرد که کمیسیون انتخابات باید خود را از انحصار بیرون کرده و با اعلام نتایج مردم را از جنجال و نگرانی رهایی بخشد.
به گفتۀ او، به هر اندازه که اعلام نتایج انتخابات به تعویق افتد به همان اندازه نفاق و بدبختی در کشور بیشتر می‌شود.
از سویی هم، محمد علم ایزدیار معاون اول مجلس سنا می‌گوید که کمیسیون انتخابات باید مطابق قانون به اقناع نامزدان پرداخته و با توجه به شرایط حساس و آسیب پذیر، اوضاع کشور را بیشتر از این پر تنش نسازد.

آقای ایزدیار بیان کرد، روند اعلام نتایج نباید بیشتر از این به طرف کشمکش سوق داده شود که به خیر مردم افغانستان نیست.
به گفتۀ او: «در روند انتخابات مهم شفافیت و عدالت است نه این‌که چه کسی برنده می‌شود و کمیسیون انتخابات باید به اعتبار مردم نسبت به انتخابات بیشتر از گذشته صدمه وارد کند.»
در همین حال، بنیاد انتخابات شفاف افغانستان (تیفا) تصمیم کمیسیون انتخابات برای بازشماری آرا را خلاف ماده نزدهم قانون تعدیل شده انتخابات ریاست جمهوری می‌دان و می‌گوید:هر نوع اعتبار دهی برای آرای بدون داشتن معلومات بایومتریکی و بیرون از زمان معین روز انتخابات( ۷:۰۰ صبح الی ۵:۰۰ دیگر) می‌تواند زمینه را برای نپذیرفتن نتیجه انتخابات برای تکت‌های انتخاباتی و مردم افغانستان فراهم کند.
تیفا در اعلامیه‌یی که به روزنامۀ ماندگار فرستاده گفته است که علاوه بر این‌که تیفا نگران نقض دوباره تقویم انتخاباتی پیرامون اعلان نتایج ابتدایی و نهایی انتخابات ریاست جمهوری بوده که این خود می‌تواند زمینه بی‌اعتمادی مردم و یک بحران جدید، مشابه بحران ۲۰۱۴ را فراهم کند.

بنیاد انتخابات شفاف افغانستان(تیفا) که ادعا می‌کند در انتخابات ششم میزان ۵۲۰۰ ناظر دارد، می‌‎گوید: روند باز شماری آرا را بدون در نظرداشت قوانین و کارشیوه و تعهدات قبلی کمیسیون، بحران‌زا است.
تیفا از سیاسی شدن پروسه‌های تخنیکی انتخابات نگران است و آنرا ضربه بزرگی به پیکر دموکراسی نوپای افغانستان می‌داند؛ تیفا از کمیسیون‌های انتخاباتی به شکل جدی می‌خواهد تا طبق قانون انتخابات، مقررات و لوایحی که قبلا تصویب نموده‌اند عمل کرده و برای مردم از سلامت پروسه اطمینان همه جانبه دهند تا مردم مطمین شوند که رأی‌شان سرنوشت انتخابات را تعیین خواهد کرد.
بنیاد انتخابات شفاف افغانستان از تکت‌های انتخاباتی و طرف‌های ذینفع پروسه انتخابات نیز می‌خواهد تا در کار کمیسیون‌های انتخاباتی مداخله نکنند و از کمیسیون‌های انتخاباتی می‌خواهد که طبق برنامه‌های از قبل تعیین شده عمل کرده و برای مردم، نهادهای ناظر بر انتخابات و تمام نهادهای دست اندرکار از روندهای کاری خود به‌گونه واضح حسابدهی کنند.

نتایج بر اساس آرای پاک مردم
داکتر عبدالله دیروز نیز در یک گردهمایی اعتراضی در تالار لویه جرگه گفت: ما رأی پاک مردم افغانستان را به کرسی می‌نشانیم و نتایج انتخابات فقط و تنها براساس آرای پاک مردم خواهد بود.
این نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری تصریح کرد: معلومات در مورد ۲ هزار و ۴۰۰ محل وجود ندارد، پس وقتی معلومات بایومتریک وجود ندارد، هیچ مورد دیگر قابل اعتبار نیست.
او تاکید کرد: در کل ۳۰۰ هزار رأی مورد اختلاف است؛ بنابراین تا زمانی‌که سرنوشت بیش از ۱۳۷ هزار رأی بایومتریک که هنوز نامعلوم است و همچنان آرای ۲۴۲۳ محل رای که بدون بایومتریک است روشن نشود، تیم ما از روند بازشماری نظارت نخواهد کرد.
داکتر عبدالله افزود: «اگر کمیسیون انتخابات روند بازشماری را در غیاب ناظرین تیم ثبات و همگرایی ادامه بدهد اقدامات بعدی مصالمت آمیز، اما گسترده خواهد بود».
او تاکید کرد که اعتراض شان به هدف دفاع از یک تیم نیست، بل پاک ساختن آرای مردم است، زیرا تقلب به نام مردم صورت گرفته‌ و مردم خواهان یک حکومت براساس آرای پاک مردم اند نه حکومت بیرون آمده از تقلب و تخلف.
داکتر عبدالله خاطر نشان کرد: در گذشته مصلحت کردیم، اما تاوان آن را مردم افغانستان دادند؛ بنابراین دیگر سازشی در کار نیست این بار مصالح و منافع علیای کشور ایجاب می‌کند که از آرای پاک مردم دفاع صورت گیرد تا حق به کرسی بنشیند.

او تصریح کرد که طرفدار بحران انتخاباتی نیست، اما اگر انتخابات به بحران سوق داده شود، مسوولیت آن به دوش تیم رقیب (دولت ساز) است و آنان باید پاسخ‌گو باشند.
همزمان بایان، امرالله صالح، معاون دستۀ انتخاباتی دولت‌ساز از عبدالله عبدالله رهبر دستۀ انتخاباتی ثبات و همگرایی خواست که «دست از تلاش برای ایجاد ضمیمه در قدرت» بردارد. آقای صالح در واکنش به سخنان عبدالله گفته که تیم ثبات و همگرایی در پی دشمن‌تراشی و اتهام زنی بر کمیسیون انتخابات است، درحالی‌که بیشتر از اشرف ‌غنی در تعیین اعضای کمیسیون‌های انتخاباتی نقش داشته‌اند.
او امروز در فیسبوکش نوشت که عبدالله عبدالله در تمام مقرری‌های دولتی و کمسیون مستقل انتخابات و شکایات انتخاباتی به صورت مسقیم و حضوری نقش داشتند.
اگر این کمسیون‌ها کفایت‌شان زیر سوال است در این بی‌کفایتی نقش ریاست اجراییه چه بوده است؟ آسان ترین طریقه ای شانه خالی کردن از مسوولیت دشمن‌تراشی و ایجاد مخالف خیالی است تا خود را برات دهیم.
گفتنی است که کمیسیون انتخابات (شنبه ۱۸عقرب) اعلام کرد که روند بازشماری و تفتیش آرای ۸۲۵۵ محل رأی‌دهی در سراسر افغانستان را آغاز کرده‌اند. اما تیم ثبات و همگرایی به رهبری داکتر عبدالله اعلام کرد که رهبری این تیم «به منظور دفاع از آرای پاک مردم»، به همۀ ستادهای ولایتی و ناظرین خویش در ولایت‌ها دستور داده تا روشن شدن «تفکیک و تصفیه‌ آرای تقلبی از آرای پاک مردم» از اشتراک در این روند «خلاف قانون» خودداری ورزند.
کمیسیون انتخابات و دستۀ انتخاباتی دولت‌ساز تاکنون به این اظهارات داکتر عبدالله واکنشی نشان نداده‌اند. اما دسته انتخاباتی دولت ساز با نشر اعلامیۀ از تیم‌های انتخاباتی خواسته است که از اظهار نظرهای غیرمسوولانه و بدون دلایل و مدارک، خودداری کرده و کمیسیون‌های انتخاباتی نیز مطابق تقویم کاری خویش، نتایج انتخابات ۶ میزان را در زمان و موعد جدید تعیین شده(۲۳عقرب) اعلان کند.
این درحالی‌ست که کمیسیون انتخابات گفته است که با توجه به مشکلات موجود، اعلام نتایج انتخابات در تاریخ ۲۳ عقرب ممکن نخواهد بود.
اما مولانا محمد عبدالله، یکی از کمینشران کمیسیون انتخابات، روز جمعه (۱۷ عقرب) در یک نشست به خبرنگاران گفت: با توجه به ظرفیت کاری که داریم، مسیر راه و مشکلاتی که پیش رو داریم به نظر من اعلام نتایج ابتدایی به تاریخ ۲۳ عقرب ممکن نخواهد بود.
در کنار دستۀ انتخاباتی ثبات و همگرایی دسته‌های انتخاباتی صلح و عدالت اسلامی» به رهبری گلبدین حکمتیار و «امنیت و عدالت» به رهبری رحمت‌الله نبیل، روند باشماری آرا را نیز تحریم کردند.
این دسته‌های انتخاباتی، آغاز روند بازشماری آرا را در شرایط کنونی «غیرقانونی» خوانده‌اند و از ناظران شان خواسته‌اند که محل‌های بازشماری آرا را ترک کنند.
این تصمیم کمیسیون انتخابات درحالی اتخاذ شده است که آرای تکراری و خارج از زمان و سایر آرای تقلبی تا هنوز تصفیه نشده‌است. علاوه بر آن، تعداد ۲۴۳۲ محل دیگر نیز، که تا اکنون هیچ‌کس از موجودیت آن‌ها اطلاع نداشت و هیچ‌گونه معلومات بایومیتریکی در مورد آن‌ها وجود ندارد، براساس تصمیم جدید کمیسیون شامل روند بازشماری آرا می‌گردد.
در همین حال، شورای نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری نیز با صدور یک اعلامیه‌یی، بازشماری آرا را در موجودیت آن‌عده کارمندان کمیسیون انتخابات که به گفتۀ این شورا در تقلب‌‌های انتخاباتی دست داشته‌اند، صحه گذاشتن به عمل جرمی این اشخاص دانسته‌است.